Jelena Mihic Munjic
Genel Müdür, Kreston MDM, Sırbistan
İş geliştirme, strateji ve liderlik alanlarında güçlü bir geçmişe sahip deneyimli Genel Müdür. Ekonomi ve finans alanlarında uzmanlığa sahip lisanslı Yeminli Denetçi ve Muhasebeci ve Kayıtlı Sayıştay Uzmanı. Unicredit bank Sırbistan Denetim Kurulu ve AmCham Vergi ve Finans Kurulu dahil olmak üzere kapsamlı yönetim kurulu ve komite üyeliği. Saygın iş yayınlarında yayınlanmış yazar. Kantitatif Finans alanında yüksek lisans ve Ekonomi alanında lisans derecesine sahiptir. Sırpça ve İngilizce’yi akıcı, İspanyolca’yı ise sınırlı düzeyde konuşabilmektedir. Büyümeyi teşvik etmeye, sonuçlar sunmaya ve stratejik ittifaklar geliştirmeye kararlı. Jelena, Doğu Çin Bilim ve Teknoloji Üniversitesi ile Belgrad Üniversitesi Ekonomi ve İşletme Fakültesi‘nden mezun olmuştur.
Sırbistan ve Çin: Serbest Ticaret Anlaşması (STA)
June 4, 2024
Sırbistan ile Çin arasında 17 Ekim 2023 tarihinde imzalanan Serbest Ticaret Anlaşması (STA), iki ülke için ve daha geniş anlamda uluslararası siyaset, özellikle de Avrupa ile Çin arasındaki dinamikler açısından önemli bir dönüm noktasını temsil etmektedir. Bu anlaşma birkaç nedenden ötürü kayda değerdir:
1. Sırbistan-Çin Serbest Ticaret Anlaşması (STA) Orta ve Doğu Avrupa’daki ilk STA’dır
Çin ile bir Orta Doğu Avrupa ülkesi arasında türünün ilk örneği olan bu STA, Sırbistan’ı Çin ile ekonomik ilişkilerin bu yeni aşamasında bir öncü olarak konumlandırıyor. Bu anlaşma, Çin’in İsviçre, İzlanda ve Gürcistan gibi ülkelerle yaptığı önceki Avrupa STA’larından farklı olarak, bu tür anlaşmaların bulunmadığı bir bölgeye uzanmaktadır.
2. Ekonomik ve ticari etkiler
Anlaşma otomotiv, teknoloji, tarım ve emtia sektörlerinde ticaret ve işbirliğini geliştirmeyi vaat ediyor. 2022 yılında Çin ve Sırbistan arasındaki ikili ticaret yaklaşık 3,55 milyar dolar olarak gerçekleşirken, Sırbistan Çin’e ağırlıklı olarak cevher, cüruf ve kül, bakır ve elektrikli ekipman ihraç etti. Buna karşılık, Çin’in Sırbistan’a ihracatı makine, elektronik ekipman ve taşıtları içeriyordu. Bu STA, malların önemli bir kısmındaki tarifeleri kaldırarak bu ticaret hacmini daha da arttırmayı ve her iki ülke için de fırsatlar yaratmayı amaçlamaktadır.
3. Stratejik çıkarımlar ve Kuşak ve Yol Girişimi
Sırbistan’ın Çin’in Kuşak ve Yol Girişimi’ne (BRI) aktif katılımı, stratejik bağların derinleşmesi anlamına gelmektedir. Çin, Sırbistan’da otoyol ve enerji santrallerinin inşası da dâhil olmak üzere altyapı projelerinde yoğun bir şekilde yer alarak Kuşak ve Yol Girişimi çerçevesinde büyüyen bir ekonomik ortaklığı yansıtmaktadır.
4. AB Yolundan Sapma
STA, Sırbistan’ın AB üyeliği yolunda izlemesi beklenen yoldan kayda değer bir sapmayı temsil etmektedir. Çin ile ticari ilişkilerinde temkinli davranan ve Pekin ile STA’sı bulunmayan Avrupa Birliği, bu anlaşmayı Sırbistan’ın AB politikaları ve standartlarıyla beklenen uyumundan önemli bir sapma olarak görebilir.
5. AB’ye katılımdaki gecikmelere yanıt
Sırbistan’ın AB’ye katılım müzakerelerinin yavaş ilerlemesi, Çin’in doldurmaya hevesli göründüğü bir boşluk yarattı. Bu STA, Sırbistan’ın uzun süren AB entegrasyon sürecine yanıt olarak ekonomik ittifaklarını çeşitlendirmeye ve Avrupa pazarlarına olan bağımlılığını azaltmaya çalışması olarak görülebilir.
6. Avrupa Birliği için Çıkarımlar
Bu gelişme AB için bir zorluk teşkil etmekte ve aday ülkelere ve onların uluslararası anlaşmalarına yönelik incelikli bir yaklaşımın gerekliliğini vurgulamaktadır. AB’nin, Çin’in geleneksel olarak AB etkisi altındaki bölgelerde, özellikle de AB üyeliğini bekleyen ülkeler arasında artan ekonomik varlığının sonuçlarını ele alması gerekebilir.
Özetle, Sırbistan-Çin STA’sı, küresel ticaret dinamiklerindeki değişimleri ve Avrupa ile Çin arasındaki gelişen ilişkiyi vurgulayan dönüm noktası niteliğinde bir gelişmedir. Bu durum, Sırbistan’ın AB’ye katılımının geciktiği ve Çin’in Avrupa’nın çıkarları için kritik olan bölgelerde nüfuzunu arttırdığı bir dönemde uluslararası ilişkilerdeki stratejik yönelimini yansıtmaktadır.
Sırbistan’daki uzmanlarımızdan biriyle görüşmek isterseniz, lütfen iletişime geçin.
